28 فوریه 2024 - در یک مرور از مقالات که در مجله آمریکایی تغذیه بالینی منتشر شده است، محققان شواهد فعلی را در مورد ترشح پپتید 1 شبه گلوکاگون (GLP-1) در شرایط مختلف متابولیک، از جمله چاقی، اختلال تحمل گلوکز (IGT) و دیابت نوع 2(T2DM)، و تعدیل بالقوه آن را از طریق رویکردهای غذایی مختلف، بررسی کردند.

پیش زمینه

دیابت نوع 2، یک نگرانی قابل توجه برای سلامتی در سراسر جهان است و چاقی به عنوان یک عامل خطر اصلی برای این بیماری مطرح است. تغذیه می تواند در پرداختن به این موضوع از طریق کاهش دریافت انرژی و انتخاب های غذایی هدفمند که بر سلامتی تأثیر می گذارد، حیاتی باشد. یک هورمون پپتیدی گوارشی به نام  GLP-1 به عنوان یک بازیگر کلیدی در مدیریت چاقی و دیابت دیابت ظاهر شده است که بر عملکرد پانکراس، گلوکز خون، سیری و مصرف غذا تأثیر می گذارد. علیرغم کاهش ترشحGLP-1  در دیابت نوع 2، آنالوگ های GLP-1 موفقیت هایی را در درمان این بیماری نشان داده و منجر به تحقیقاتی برای افزایش ترشح GLP-1 درون زا از طریق تنظیمات رژیم غذایی شده اند. استراتژی‌هایی که بر ترشح GLP-1 پس از غذا از طریق اصلاح رژیم غذایی متمرکز هستند، پتانسیل درمانی را در مبارزه با چاقی و دیابت 2 ارائه می‌دهند.

مرور حاضر به بررسی ترشحGLP-1 ناشتا و پس از غذا در افراد مبتلا به شرایط متابولیک متفاوت و درجات مختلف عدم تحمل گلوکز پرداخته و تأثیر چندین عامل مرتبط با رژیم غذایی را بیشتر بررسی نموده است.

عملکردهای فیزیولوژیکی GLP-1 در داخل محور روده - مغز - پانکراس

هورمون GLP-1، عمدتاً توسط سلول‌هایL انترواندوکرین در دستگاه گوارش تولید می‌شود و ترشح آن پس از غذا تحت تأثیر سنجش مواد مغذی توسط گیرنده‌های فعال شده با پروتئینG ، قرار دارد. مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان داده اند که مواد مغذی مشتق شده از فیبر غذایی و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه، ترشح  GLP-1 را تحریک می کنند. GLP-1 به عنوان یک اینکرتین عمل می کند، ترشح انسولین را افزایش می دهد، ترشح گلوکاگون را کاهش می دهد، توده سلول های β پانکراس را افزایش می دهد، حرکت دستگاه گوارش را تنظیم می کند و به طور بالقوه به محافظت عصبی کمک می کند، همین عملکردها آن را به یک هدف امیدوارکننده برای مداخلات تغذیه ای و تحقیقات بیشتر تبدیل کرده است.

ترشح GLP-1 در افراد با پروفایل های متابولیکی متفاوت

مطالعات بر روی ترشح GLP-1 در افراد با پروفایل های متابولیکی متفاوت، از جمله چاقی و دیابت نوع 2، نتایج متناقضی را به همراه داشته است که برخی نشان دهنده کاهش سطح GLP-1 در این شرایط هستند، در حالی که یک متاآنالیز اخیر تغییرات کلی کوچک و ناهمگنی را پیشنهاد کرده است، با تاکید بر نیاز به تحقیقات جامع در مورد ترشح GLP-1 در وضعیت های مختلف متابولیکی.

پاسخ GLP-1 تحریک شده با گلوکز

در این مرور، 13 مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که پاسخ GLP-1 به تست استاندارد تحمل خوراکی 75 گرمی گلوکز (OGTT) را در افراد با شرایط متابولیکی متفاوت، از جمله وزن طبیعی (NW)، اضافه وزن (OW)، تحمل گلوکز طبیعی (NGT)، اختلال تحمل گلوکز (IGT) و دیابت نوع 2 بررسی کرد. نتایج، سطوح GLP-1 و پاسخ‌های متفاوتی را در بین گروه‌ها نشان داد و افراد مبتلا بهNGT  زودتر از افراد مبتلا به IGT یاT2DM به اوج غلظت GLP-1 رسیدند. ارتباطی بین GLP-1 و عواملی مانند حساسیت به انسولین، سن و BMI مشاهده شد، که بر نیاز به تحقیقات بیشتر برای در نظر گرفتن عوامل مخدوش کننده مانند BMI و جنسیت، تاکید می کند.

پاسخ GLP-1 تحریک شده با غذا

این بررسی همچنین مطالعاتی را با استفاده از آزمون‌های تحمل غذای مخلوط (MMTT) برای ارزیابی پاسخ‌های GLP-1 در افرادی با تحمل طبیعی گلوکز، عدم تحمل گلوکز و دیابت نوع 2 تجزیه و تحلیل کرد. نتایج حاصل از چالش‌های غذایی متنوع نشان داد که پاسخ‌های GLP-1 در دیابت نوع 2 در مقایسه باتحمل گلوکز طبیعی و عدم تحمل گلوکز به ترتیبافزایش و کاهش یافته است. ناهمگونی در وعده‌های غذایی آزمایشی و ناسازگاری در پاسخ‌های GLP-1 نیاز به تحقیقات بیشتر با گروه‌های مشخص‌شده برای ارزیابی بهتر پاسخ‌های GLP-1 تحریک‌شده با وعده‌های غذایی را برجسته می‌کند.

نقش ترکیب وعده غذایی بر ترشح  GLP-1

بررسی تأثیر وعده‌های غذایی کامل یا الگوی وعده‌های غذایی بر ترشح GLP-1 برای درک تغذیه انسان بسیار مهم است، زیرا ترکیب وعده‌های غذایی می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی بر نتایج مطالعات  MMTT/ وعده غذایی چالشی، تأثیر بگذارد. تجزیه و تحلیل 14 مطالعه مداخله ای با استفاده از وعده های غذایی آزمایشی، یافته هایی غیر قطعی را ارائه داده اند. با این وجود، مداخلات حاوی غذاهای گیاهی، یک وعده غذایی گیاهی، یا محتوای فیبر و پروتئین بالاتر، افزایش ترشح GLP-1 پس از غذا را در افراد با پروفایل‌های متابولیکی متفاوت نشان داد. با این حال، تأثیر ترکیب کربوهیدرات ها بر پاسخ‌های GLP-1 متناقض به نظر می‌رسید.

ترشح GLP-1 پس از مداخلات غذایی میان مدت و طولانی مدت

مطالعات مداخله‌ای کنترل‌شده که اثرات رژیم غذایی میان‌مدت تا بلندمدت را بر ترشح GLP-1 در انسان بررسی می‌کنند، کمیاب هستند. با این وجود، شواهد نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی ارتقاء دهنده سلامتی مانند رویکردهای رژیم غذایی پالئو یا رژیم مدیترانه‌ای برای توقف فشار خون بالا (MIND) ممکن است ترشح GLP-1 ناشتا و پس از غذا را افزایش دهند. علاوه بر این، افزایش محتوای پروتئین، مشاهده شده در رژیم های غذایی با پروتئین بالا یا وعده های غذایی غنی از پروتئین، به نظر می رسد به بهبود پایدار در سطحGLP-1 کمک می کند. با این حال، تعداد محدودی از مطالعات مقایسه ای نیاز به تحقیقات بیشتر برای روشن کردن مکانیسم های مداخلات غذایی واثرات طولانی مدت بر تنظیم GLP-1 را بیان کرده اند.

تأثیر مداخلات پروبیوتیک، پری بیوتیک و سین بیوتیک بر ترشح GLP-1

مطالعات مداخله ای انسانی که اثرات مداخلات پری بیوتیک، پروبیوتیک و سین بیوتیک را بر ترشح GLP-1 بررسی کرده اند، نتایجی غیرقطعی را ارائه داده اند. در حالی که برخی از مطالعات افزایش سطح GLP-1 را با مکمل‌های پروبیوتیک یا سین‌بیوتیک گزارش کردند، برخی دیگر هیچ اثر قابل‌توجهی پیدا نکرده اند که نیاز به تحقیقات بیشتر و روش‌های استاندارد شده در این زمینه را برجسته می ‌کند.

عوامل مرتبط با رژیم غذایی موثر بر ترشح GLP-1

عوامل مختلف مرتبط با رژیم غذایی که به طور بالقوه بر ترشح GLP-1 تأثیر می گذارند عبارتند از شاخص توده بدنی (BMI)، کاهش وزن، تحمل گلوکز، ترکیب وعده غذایی، اندازه ی وعده ی غذایی و میزان فرآوری آن، جنسیت، و میکروبیوتای روده. تست‌های استاندارد وعده غذایی با ترکیب دقیق مواد مغذی و تجزیه و تحلیل‌های مرتبط با روده در گروه‌های کاملاً تعریف شده برای نتیجه‌گیری قوی در مورد پاسخ‌های GLP-1 ضروری است.

نتیجه

مرور حاضر بر ناهماهنگی در مطالعات GLP-1 تاکید دارد. با این حال، تأثیر عواملی مانند مشخصات متابولیکی، جنسیت، میکروبیوم روده، تحمل گلوکز، BMI، داروهای ضد دیابت، رفتار غذایی، و ترکیب مواد مغذی را برجسته نمود. تعدیل ترشح GLP-1 از طریق مداخلات غذایی، به ویژه در زمینه رژیم های غذایی طولانی مدت و الگوهای غذایی، پتانسیل پیشگیری و درمان جامع بیماری های متابولیک را دارد بنابراین نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه وجود دارد.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20240116/Dietary-factors-influencing-GLP-1-secretion-a-new-perspective-in-diabetes-and-obesity-treatment.aspx